Ong bắp cày là loài sống trong tự nhiên với bản tính dữ dằn và hiếu chiến nên được gọi với cái tên ong sát thủ. Đối với những tên “côn đồ” hung hăng này con người liệu có cần phải tránh xa để không bị chúng tấn công? Nội dung bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về loài ong này.
Ong bắp cày và những thông tin sơ bộ cần nắm
Ong bắp cày là loài có bản tính dữ dằn và hiếu chiến, chúng còn có tên gọi khác là ong sát thủ trong tự nhiên bởi độc tố trong nọc của chúng rất cao. Loài ong này có hơn 20 loài khác nhau thuộc chi Vespa, Provespa, họ Vespidae có nguồn gốc từ châu Á.
Ong này ăn rất nhiều loài côn trùng, trong đó phổ biến nhất khi chúng ăn ong mật, châu chấu, chuồn chuồn, nhện hay dế,…Chúng còn hút các chất dịch từ quả chín, ăn mật hoa hay nhựa của cây.
Đặc điểm nhận dạng ra ong bắp cày
Loài ong bắp cày sở hữu số lượng đông đảo và đa dạng nhất, phân bố rộng rãi ở khắp nơi trên trái đất. Chúng có những màu sắc khác nhau nhưng nhiều nhất vẫn là màu nâu, đen hoặc sự đan xen giữa các màu sắc nâu, đen và vàng.
Ngoại hình đặc trưng của ong
Để nhận diện loài ong này thì chúng có bộ cánh màng, khớp giữa bụng và ngực nhỏ tạo nên hình dáng cơ thể phân đốt, phân biệt rất rõ khu vực đầu, ngực và bụng. Với có 3 đôi chân cứng cáp, giúp bám trụ trên thân cây tốt hoặc khi săn mồi.
Kích thước trung bình của loài ong này thường từ 2 – 5,5 cm, trong đó nổi tiếng nhất vẫn là ong bắp cày khổng lồ đến từ châu Á. Một loài có đời sống xã hội quy củ nên chúng có tổ lớn để có thể chứa lên tới hàng ngàn con ong bên trong.
Tổ ong
Thông thường để thấy tổ ong thì các bạn phải nhìn trên bụi cây, trên các thân cây cao, mái hiên nhà hay thậm chí có loài làm tổ ngay trên mặt đất. Một đặc điểm khác của loài ong bắp cày này là sống ký sinh trên cơ thể các loài động vật khác.
Đến mùa sinh sản (từ tháng 9 – tháng 10) loài này sẽ bay di cư thành đàn để tới nơi khác làm tổ nên đây là thời điểm mà loài ong này hung dữ nhất. Chỉ cần bất cứ thứ gì chạm vào chúng thì lập tức sẽ bị tấn công ngay. Ong chúa của loài này cũng chỉ có một con duy nhất có khả năng giao phối và sinh nở cho cả đàn.
Ong bắp cày đực có nhiệm vụ ở lại trong tổ để phối giống, sau khi giao phối, chúng sẽ chết còn ong thợ vẫn là những chú ong chăm chỉ đi kiếm ăn và xây tổ. Loài ong này sinh sản chủ yếu vào mùa xuân với số lượng lớn. Có một số loài còn đẻ luôn ấu trùng trứng vào xác những “nạn nhân” mà chính chúng đã tiêu diệt trước đó.
Phân biệt ong bắp cày với ong vò vẽ
Ong bầu vẽ hay ong vò vẽ cùng họ với loại ong bắp cày nên thường phân loài này cũng có nọc độc và gây hại. Để phân biệt được hai loại này cũng không phải khó khăn.
Về mặt kích thước thì ong vò vẽ thường là nhỏ hơn với khoảng 22-30mm so với 20-55mm của loài bắp cày. Phân bố của các loài ong này cũng không giống nhau khi vò vẽ xuất hiện nhiều ở Đông Nam Á, Sri Lanka, Hongkong, Đài Loan.
Về xây bổ, loài bắp cày thường xây trên cao và cả dưới lòng đất. Còn loài vò vẽ chỉ dựng trên cây hoặc mái nhà, tổ hình bầu dục, hình giọt nước hoặc hình quả lê.
Loài bắp cày sở hữu độc tố như thế nào khi tấn công?
Loài bắp cày có hình dạng độc đáo với phần bụng và ngực được kết nối bằng chiếc eo siêu nhỏ. Với bụng thuôn nhọn về cuối tại nên một thân hình riêng biệt dễ nhận dạng. Với đặc tính của mình, loài này thường đi săn riêng lẻ, tuy vậy chỉ có ong cái mới có ngòi độc như chúng ta thường thấy chúng đốt người.
Khi gặp nguy hiểm thì loài ong này cũng tiết ra các hoocmon để kêu cứu những con ong gần xung quanh để tạo thành bầy đàn tấn công đối thủ. Một loại cực kỳ hung dữ và hay tấn công người nhất trong các loài ong.
Ong bắp cày khổng lồ châu Á dài đến gần 5cm nên được gọi là loài ong lớn nhất và loài ong này cũng được gọi là nguy hiểm nhất thế giới. Theo nghiên cứu, nọc độc của loài ong này tấn công vào hệ thần kinh và đe dọa tính mạng con người hay các loài động vật khác gây tê liệt thần kinh.
Ở các quốc gia châu Á hay châu Mỹ thì loài bắp cày này thường giết khoảng 50 người mỗi năm. Một con số thật kinh khủng với loài ong chỉ 5cm nhưng độc tố của chúng có thể nói là vũ khí giết người rất nhanh nếu không được điều trị kịp thời.
Cách xử lý và sơ cứu khi bị ong đốt
Khi bị ong tấn công đầu tiên các bạn cần phải hết sức bình tĩnh để nhanh chóng ra khỏi khu vực có ong mà không dùng nhánh cây, quần áo để xua vì càng xua, ong sẽ càng tấn công. Ong bắp cày sẽ tấn công mạnh hơn với những người có khả năng chống cự càng lớn bởi chúng nghĩ rằng họ đang tấn công chúng.
Khi bị đốt, trước khi đến cơ sở y tế để xử lý thì cần nhanh chóng sơ cứu để không gây ảnh hưởng đến tính mạng. Trước tiên phải ngắt thật nhanh vòi chích của ong ra bằng cách khều nhẹ hoặc dùng nhíp khầu ra. Vì sau khi đốt, ong đều để lại vòi chích và túi nọc trên da nên phải lấy ra tránh cho độc tiếp tục đi vào cơ thể.
Tránh nặn ép bằng tay vì như vậy làm cho độc tiếp tục tiết ra và đi vào cơ thể con người. Tiếp theo hay rửa sạch vùng da bị đốt tốt nhất là bằng xà phòng hoặc nước ấm rồi bôi sát trùng lên da được là tốt nhất.
Chườm lạnh lên vết đốt tránh cho việc đau và giảm sưng sau thời gian ngắn và xử lý bằng cách đưa nạn nhân đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Đặc biệt khi có các dấu hiệu sau thì không được chủ quan mà điều trị tại nhà:
- Bị đốt nhiều vị trí, đặc biệt là ở các vùng quan trọng nhất là mặt, đầu, cổ,…
- Ong bắp cày đốt mà có triệu chứng co giật, tê liệt cơ thể đó là một dấu hiệu cực nguy hiểm.
Cách để đuổi ong bắp cày nếu chúng bay vào nhà
Đuổi ong bắp cày khi chúng vào nhà là điều cần thiết để tránh cho việc bị tấn công đối với các thành viên trong gia đình. Nhiều người sẽ không biết cách làm thế nào để đuổi được chúng thì dưới đây sẽ là cách làm đơn giản không tốn nhiều tiền, bằng các nguyên liệu tự nhiên và hãy cùng xem làm như thế nào nhé.
Sử dụng sả để đuổi ong
Đuổi ong bắp cày tại nhà bằng sả là một biện pháp hữu ích và đơn giản, các bạn chỉ cần lấy vài củ sả, đập dập và phơi khô sau đó đốt lên để ong tự động bay ra khỏi nhà. Với loài ong chúng rất sợ mùi sả vì vậy mà cách đuổi ong ra khỏi nhà dễ dàng nhất chính là lấy những nhánh sả.
Nếu có sả đã được phơi khô và đốt lên cho bốc khói thì càng tốt vì còn đuổi được cả những con côn trùng khác nữa. Nếu thấy ong có ý định làm tổ thì các bạn cũng sử dụng sả để đốt gần đó chúng sẽ không làm tổ luôn nhé.
Cách đuổi ong bắp cày tại nhà bằng tỏi
Đuổi ong bay vào nhà khi sử dụng tỏi là một cách hiệu quả mà các bạn không hề hay biết. Vì ong rất khó chịu với mùi tỏi nên các bạn có thể dùng một lượng bột tỏi để rắc lên khu vực gần tổ hoặc khi chúng bay vào nhà.
Các bạn nên rắc quanh nhà để đuổi ong đi hoặc lại gần tổ để thao tác, nên thực hiện vào chiều tối hay sáng sớm. Bởi vì đây là thời gian ong kém linh hoạt và không hay đốt người nhất
Sử dụng trái cây đuổi ong bắp cày
Đuổi ong bằng trái cây dưới đây là 3 cách đuổi ong tại nhà hiệu quả vì các bạn có thể thấy ong rất dễ dụ bởi những loại quả có vị ngọt. Nên để dụ ong ra khỏi tổ trong nhà bạn, bạn có thể dùng trái cây di chuyển tới các khu vực khác cách tổ ong chừng 5 hoặc 6 m tiếp theo gọt vỏ, cắt miếng những trái cây ra.
Tiếp theo cứ 2 ngày bạn lại rời trái cây ra xa một đoạn nên vài lần thì ong sẽ tự động rời tổ đi. Các loại hoa quả xoài, lê, mía… rất được ong ưa thích nên để dụ ong ra khỏi nhà thì đây là biện pháp nhanh. Tất nhiên chỉ là với ong làm tổ trong nhà thì có thể dùng cách này còn với một hai con ong bay vào nhà thì không dùng cách này được nhé.
Sử dụng cách này đôi khi cũng chưa hiệu quả lắm nếu là ong bắp cày vì chúng còn thích nhiều loại thực vật khác hơn. Tuy nhiên đây là biện pháp dễ, thiết thực và thực hiện nhanh vì lúc nào chúng ta cũng có sẵn trái cây trong nhà.
Cách đuổi ong trong nhà bằng khói
Đuổi ong bắp cày bằng khói là biện pháp có thể dùng cho cả cá tổ ong và một vài con ong hay bay vào nhà. Nhưng bạn phải trang bị đầy đủ quần áo bảo hộ, nón phủ và tất cả đều phủ kín sau đó chúng ta chuẩn bị cỏ, củi, rác để đốt. Hãy đốt cháy, ong rất sợ khói sau 15 phút chúng sẽ bay đi mà không cần làm gì khác.
Đây là biện pháp thường thấy vì các bạn thấy những người đi lấy mật thường dùng biện pháp này. Họ dùng khói để có thể tiếp cận các tổ ong lấy mật một cách dễ dàng.
Kết luận
Ong bắp cày là loài có nọc độc và rất nguy hại nếu để chúng tiếp cận với con người và đốt. Một loại ong xuất hiện nhiều ở châu Á nhất là ở nước ta cũng có thấy sự xuất hiện của loài ong này. Vì vậy các bạn cần hết sức lưu ý và hy vọng nội dung bài viết đã giúp ích cho các bạn trong việc đuổi ong và sơ cứu nếu chẳng may bị đốt.
